Tản văn KỶ NIỆM VỀ ANH

     KỶ NIỆM VỀ ANH

Tản văn của Trọng Bảo

Tôi biết và quen anh Thanh từ thời anh còn làm Sư đoàn trưởng Sư đoàn 312, Quân đoàn 1. Khi ấy tôi đang là phóng viên. Thỉnh thoảng tôi lên công tác tại Sư đoàn 312. Mặc dù chỉ gặp nhau vài lần nhưng khi gặp lại anh vẫn nhớ tên tôi.

Khi anh Thanh về làm Phó Cục trưởng rồi Cục trưởng Cục Tác chiến BTTM thì tôi hay có dịp gặp anh. Đó là mỗi khi tôi sang làm việc tại Cục Tác chiến. Ngày ấy, Bộ Tổng Tham mưu chưa có Cục Cứu hộ, cứu nạn. Việc chỉ huy, điều hành công tác tìm kiếm cứu nạn nhân dân khi thiên tai xảy ra đều do Cục Tác chiến đảm nhiệm. Tôi sang Cục Tác chiến để lấy tài liệu viết tin về công tác này. Lần nào sau khi làm việc xong hoặc khi trông thấy tôi anh Thanh đều bảo tôi vào phòng anh uống nước. Cục Tác chiến khi ấy còn ở trong khu Điện Kính Thiên, thành cổ Hà Nội.

Khi anh làm Tư lệnh Quân khu 1 tôi có lên công tác tại Trung đoàn 246 khi về Bộ Tư lệnh tôi đến chào anh. Lúc ra về anh tiễn ra tận xe và còn dặn Văn phòng nhớ tặng quà cho phóng viên là một cân chè Thái Nguyên. “Để nhà báo uống vào tỉnh táo khi viết bài” - Anh nói đùa. Anh được bổ nhiệm làm Tổng Tham mưu trưởng. Tôi nhớ hôm ấy là lần đầu tiên anh đón tiếp khách quốc tế trên cương vị mới. Ngày ấy, các đoàn quân sự cấp cao nước ngoài sang thăm nước ta đều được đón tiếp và duyệt đội danh dự QĐND Việt Nam ở nhà khách của Bộ Quốc phòng trên phố Phạm Ngũ Lão, Hà Nội. Hôm đó do xe máy trục trặc nên khi tôi phóng đến nhà khách Bộ Quốc phòng thì đã nghe thấy tiếng còi ủ của xe công an dẫn đường từ sân bay về đang vang lên từ phía Nhà hát lớn Hà Nội. Tôi vội vàng lao xe máy vào chỗ để xe rồi đeo túi máy ảnh chạy đến chỗ tiền sảnh nhà khách. Anh Thanh đang đứng trên thảm đỏ chờ đón khách. Tôi để cái túi sau gốc cây cau vua rồi cầm máy ảnh chạy đến đứng vào vị trí của các phóng viên báo chí. Nhận ra tôi, anh Thanh liền đi đến bắt tay. Tôi chào anh và nói nhanh: “Em xin chúc mừng anh được bổ nhiệm chức vụ Tổng Tham mưu trưởng ạ!”. Đoạn tôi nói tiếp luôn: “Anh về vị trí đi, khách đã đến cổng rồi”. Anh Thanh bảo: “Hôm nào qua chỗ mình nhé!”.

Khi về dự lễ đón danh hiệu anh hùng của huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc anh Thanh nhìn thấy tôi cũng đang có mặt tại buổi lễ liền hỏi và khi ấy anh mới biết tôi cũng là đồng hương Vĩnh Phúc. (Ngày ấy huyện Mê Linh quê anh vẫn thuộc tỉnh Vĩnh Phúc). Khoảng giữa năm 2007, Cục Tuyên Huấn TCCT được giao nhiệm vụ tham gia chuẩn bị cho buổi lễ trao quân hàm Đại tướng cho Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh và Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Lê Văn Dũng. Chúng tôi chịu trách nhiệm soạn thảo lời phát biểu cho Chủ tịch Nước tại buổi lễ. Bài phát biểu của Chủ tịch Nước chuẩn bị xong được gửi ngay sang Văn phòng Bộ Quốc phòng thì đã cuối buổi chiều. Cục trưởng trước khi ra xe để về nhà còn cẩn thận căn dặn tôi: “Ông phải thường trực ở cơ quan, khi Bộ trưởng xem xong dự thảo trả lại có gì phải sửa chữa thì sửa và báo cáo lại ngay cho tôi nhé!”. Chấp hành lệnh của cấp trên, tôi ngồi chờ ở phòng làm việc không dám đi đâu. Chờ đến gần 7 giờ tối vẫn không thấy phản hồi gì từ Văn phòng Bộ Quốc phòng. Buổi tối hôm ấy tôi có cuộc hẹn với một nhà văn quân đội để bàn việc in sách nên càng sốt ruột. Cuối cùng, tôi đành gọi điện cho anh Nguyễn Công Sơn, Phó chánh Văn phòng Bộ Quốc phòng hỏi về dự thảo bài phát biểu. Anh Nguyễn Công Sơn nói: “Bài phát biểu Bộ trưởng xem xong và đã gửi ra Văn phòng Chủ tịch Nước rồi!”. Tôi ớ người ra rồi hỏi thêm: “Thế thủ trưởng không sửa chữa, bổ sung gì ạ?”. Anh Sơn đáp: “Bộ trưởng xem sửa chữa mấy chỗ rồi cho chuyển đi luôn rồi!”. Thì ra thế. Anh Thanh có phong cách làm việc như vậy, thận trọng nhưng cũng không quá chi li cầu kỳ. Có nhiều vị cấp trên văn bản chỉ chữa thêm mấy dấu phảy, dấu chấm cũng phải mang về sửa lại, ký nháy lại và trình xin ký lại. Tôi đã nhận được nhiều kế hoạch của bộ thấy có chỗ anh Thanh chữa, hoặc thêm vào rồi ký duyệt luôn, cơ quan không phải làm lại, trình xin ký lại nữa.

Buổi lễ trao quân hàm Đại tướng cho Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh và Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Lê Văn Dũng được tổ chức trọng thể tại trụ sở Bộ Quốc phòng, số 1- Nguyễn Tri Phương, Hà Nội. Tôi cũng được mời dự. Sau buổi lễ, tôi đi bộ về cơ quan. Xuống đến tầng 1 tôi chợt nảy ra một ý nghĩ: “Anh Thanh là Bộ trưởng còn mình chỉ là một cán bộ cấp thấp nên ít có dịp gặp và trò chuyện như thời anh còn là Sư đoàn trưởng Sư đoàn 312, nhất là khi tôi không còn làm phóng viên nữa. Mà có gặp thì cũng giống như hôm đi dự hội nghị về phòng chống thiên tai tại thành phố Huế, nhìn thấy anh đang đứng trao đổi với Bí thư và chủ tịch tỉnh tôi cũng chỉ giơ tay chào rồi đi luôn. Hay là hôm nay được vào Trụ sở Bộ Quốc phòng đúng ngày anh Thanh nhận quân hàm đại tướng mình nên đến chúc mừng anh ấy luôn?”. Suy nghĩ như vậy nên tôi quay lại lên cầu thang đến phòng làm việc của anh Thanh. Có nhiều đoàn đại biểu các cơ quan đơn vị đem hoa đến chúc mừng bộ trưởng. Chờ khi các đoàn ra hết tôi mới vào phòng làm việc của anh Thanh. Thế là tuy không có hoa nhưng tôi vẫn đến chúc mừng anh. Anh Thanh đang ngồi ở ghế chờ đón khách. Thấy tôi vào anh liền đứng dậy ra đón:

- Ôi anh Bảo! Lâu quá rồi không gặp…

Anh Thanh vẫn gọi tôi là anh, mặc dù tôi ít tuổi hơn anh và cấp chức thì rất nhỏ. Tôi chào anh và nói:

- Em xin chúc mừng anh được phong quân hàm đại tướng…

Anh Thanh rất vui. Anh nắm chặt tay tôi. Hai anh em đứng nói chuyện với nhau giữa phòng. Chợt nhớ ra, anh mời tôi ngồi xuống ghế. Giữa lúc đó thì lại có mấy đoàn đại biểu nữa mang hoa đến cửa phòng. Tôi nói:

- Thôi anh tiếp khách đi. Em về cơ quan đây. Một lần nữa em xin chúc mừng anh nhé!

Anh Thanh cảm ơn và tiễn tôi ra cửa. Tấm ảnh này là của phóng viên Thông tấn Quân sự Đỗ Xuân Trường chụp khi tôi đến chúc mừng anh Thanh được phong quân hàm đại tướng. Ảnh chụp tại phòng làm việc của anh ở Trụ sở Bộ Quốc phòng.

Hôm nay, được tin anh Thanh đã đi xa, tôi ghi lại vài kỷ niệm nhỏ này với anh, một người lính chiến của thời trận mạc gian lao đã về với cõi bình yên thanh thản…

Hà Nội, ngày 14/9/2021

Ảnh: Tác giả chúc mừng Bộ trưởng Phùng Quang Thanh được phong quân hàm Đại tướng (ảnh Đỗ Xuân Trường-TTQS).