Truyện ngắn vui CÀNG HỌC, CÀNG DỐT

CÀNG HỌC, CÀNG DỐT
Truyện ngắn vui của Trọng Bảo 

Ông Tô đang chạy tập thể dục loanh quanh ở sân nhà thì lão Cốc đến. Lão Cốc đủng đỉnh đi vào cổng. Nách lão kẹp một cái chai, tay cầm một cái gói nhỏ. Cái chai của lão chắc chắn là đựng đầy rượu rồi. Vừa nhìn thấy ông Tô lão Cốc đã hể hả bảo:
- Ông cho mượn một cái đĩa và hai cái chén nhé!
- Để làm gì thế?
Ông Tô hỏi cho có chuyện chứ ông đã hiểu việc lão Cốc đến chơi là vì chuyện gì rồi. Hôm nay bà Tô cùng hai cháu về bên ngoại. Bọn trẻ vừa nghỉ hè và bên ngoại có cậu em đang bị ốm. Biết ông Tô ở nhà một mình lão Cốc đem rượu đến chơi cùng uống. Lão khoe:
- Chai rượu này là "đặc sản" thằng con mới cho đấy!
- Ông thì loại nào mà chả là đặc sản?
- Chai rượu mía này thằng Bất vừa đi làm thuê trên vùng cao đem về cho tôi đấy. Tôi mang đến mời ông một chén cho vui.
Vừa nói, lão Cốc vừa mở cái gói giấy báo đổ nắm lạc rang ra đĩa và rót rượu ra hai cái chén. Hai người ngồi ngay ở thềm nhà cho mát. Lão Cốc bảo ông Tô:
- Nào... ta nâng li chúc mừng...
- Chúc mừng cái gì hả...?
Ông Tô vừa cầm chén rượu vừa hỏi lại. Lão Cốc dốc chén rượu vào họng rồi lủng bủng trả lời:
- Thì... chúc mừng sức khỏe... chúc mừng con cái trưởng thành... À mà thằng cháu ông và thằng cháu tôi vừa kết thúc năm học đều đạt danh hiệu học sinh xuất sắc, đáng để chúc mừng lắm chứ...
- Bọn trẻ con bây giờ đứa nào mà chả đạt danh hiệu học sinh xuất sắc cả... Đọc báo tôi thấy một lớp có 44 học sinh thì đến 43 đứa là học sinh tiên tiến xuất sắc đấy ông ạ!
- Ôi dào... cái bệnh thành tích của ngành giáo dục bấy lâu nay ấy mà... Các thầy cô đua với nhau, nếu lớp nào tỷ lệ học sinh xuất sắc thấp thì kém điểm thi đua, ít tiền thưởng... he... he... nào uống... uống cái đã...
Lão Cốc lại ngửa cổ dốc chén rượu vào họng. Đoạn lão đặt "cạch" cái chén xuống nền gạch nói vẻ nghiêm túc:
- Nhưng mà này. Tôi nghiệm thấy người ta càng học nhiều thì lại càng dốt ông ạ!
- Thì... bao giờ chả thế. Học càng nhiều, tiếp xúc với kho tri thức khổng lồ của nhân loại càng nhiều thì lại càng thấy mình còn thiếu nhiều tri thức... chuyện ấy có gì là lạ đâu?
- Không... Tôi nói là nói ở khía cạnh khác cơ...
- Ông định nói về khía cạnh nào thế?
- Tôi nói là có nhiều người càng học thì lại càng dốt...
- Loại người ấy là những ai vậy?
- Thì... như lão Nhân làng ta vừa bị công an bắt chẳng hạn. Lão ấy học hành nhiều, tu luyện cả trong nước lẫn ngoài nước, có bằng tiến sĩ khoa học hẳn hoi, hơn hẳn tôi chỉ mới "tốt nghiệp" cấp 2 và ông tốt nghiệp trung cấp sư phạm 10+1. Thế mà lão ấy lại... dốt quá... dốt quá...
- Dốt mà ông ấy là cán bộ cấp cao, tôi với ông chỉ là "phó thường dân"?
- Nhưng... lão ấy dốt... ngu dốt... tham nhũng nhiều, nhà cửa tiền của lắm để làm gì, cuối cùng đi tù thì chả bằng hai thằng nông dân chúng ta... Mà nghe nói lão ấy tổng hợp mấy vụ án lĩnh những hơn 30 năm "bóc lịch" đấy!
- Đúng là như vậy...
- Lão ấy dốt... giá như chỉ tham nhũng vài chục tỷ thôi, rồi cố tìm cách mà "hạ cánh an toàn" về quê mà hưởng thụ có phải hơn không? Đằng này lão lại tham nhũng và làm thất thoát đến hàng ngàn tỷ... không dựa cột là còn may đấy! Đúng là đồ ngu dốt... trình độ càng cao lại càng ngu dốt...
Ông Tô bảo:
- Có lẽ ông ấy khi đã vào trong vòng xoáy của quyền lực và tham nhũng, muốn "tham nhũng ít", muốn dừng lại cũng không dừng được ông ạ!
- Thế nên... càng học nhiều lại càng ngu dốt là ở chỗ đó... Học ít, làm quan nhỏ, tham nhũng vặt, ai hỏi, cấp trên thanh tra thì bảo biệt thự có được là nhờ thời trẻ ra sức chặt chổi đót, nuôi lợn, chạy xe ôm có phải hơn không?
- Hừ... nói như ông tức là càng ít học thì càng tốt à?
- Tôi cũng không nói thế... Tôi chỉ muốn nói rằng học nhiều, bằng nhiều mà không giữ được tư cách thì chỉ là những kẻ ngu dốt mà thôi... Đấy! Học nhiều làm thầy, làm lãnh đạo ngành giáo dục còn dám làm cái chuyện tày trời sửa chữa bài thi, mua bán điểm thì có phải là người thông minh không? Họ bán điểm, một tỷ đồng một trường hợp đủ điểm vào đại học đấy...
- Đúng vậy! Điểm liệt mà vẫn trúng thủ khoa thì loạn thật ông ạ?
- Loạn... loạn hết cả rồi... Vì tiền mà họ quên tất cả tư cách làm thầy, biến mình thành một kẻ thiêu thân... Đồng tiền đã biến các nhà sư phạm thành tội phạm đấy ông ạ! Mỗi trường hợp họ thu một tỷ đồng. Liệu cả đời làm nhà giáo trường làng như ông có bằng họ bán một xuất vào đại học không?
Ông Tô lắc đầu:
- Làm sao được! Hơn bốn mươi năm tôi dạy học tiết kiệm được 10 triệu đồng gửi tiết kiệm. Vừa rồi cậu em ốm nặng cần tiền phẫu thuật, phải rút trước thời hạn để giúp nên bị mất gần năm trăm ngàn tiền lãi, bà nhà tôi cứ tiếc ngẩn ngơ mãi đấy...
Nghe vậy tự dưng lão Cốc trở nên trầm ngâm. Rồi lão bảo:
- Chúng ta ít học nhưng chúng ta còn hơn khối người nhiều học, hơn khối kẻ đeo đầy mình bằng cấp mà đánh mất tư cách. Thôi... tôi... tôi về đây ông ạ!
Ông Tô gật gật đầu. Lão Cốc đứng dậy cắp cái vỏ chai vào nách lảo đảo đi ra phía cổng. Vừa đi lão vừa ê a lẩy Kiều:
"Học nhiều làm đến quan to,
Dính luôn tham nhũng vào tù ngồi chơi,
Tao không chức tước nhẹ người
Ngày ngày bia cỏ vẫn xơi đều đều...".

Hà Nội, 29-5-2019