Ảnh: Đường qua huyện Hà Quảng (Cao Bằng) hôm nay.
Một ngày không quên
Ghi chép của Trọng Bảo
Sáng 17 tháng 2, anh Hoàng Quốc Doanh, người chỉ huy cũ tiểu đoàn 3 của tôi thời chiến tranh biên giới 1979 từ Cẩm Khê-Phú Thọ điện thoại cho tôi. Tôi vừa nhấc máy anh đã nói ngay:
- Lúc ba giờ sáng ngày này ba mươi tư năm trước bọn địch bắt đầu nổ súng tấn công ta đấy!
Tôi đáp:
- Vâng, em vẫn nhớ! Em vừa viết một bài về ngày mười bảy tháng hai năm ấy đưa lên mạng Internet rồi…
- Thế à? - Anh lại hỏi tiếp: - Mày có còn nhớ ngày 20 tháng 2 năm 1979 không? Hôm đó tiểu đoàn 3 chúng ta đã đánh thắng một trận rất đáng mặt anh hùng, tiêu diệt hơn bốn trăm tên địch, bắn cháy tám xe tăng của bọn chúng…
- Em vẫn nhớ! Quên làm sao được cái ngày quyết tử ấy! Hôm ấy chỉ còn có mình anh chỉ huy chiến đấu, em luôn ở bên cạnh anh lúc bọn địch tấn công ác liệt nhất mà!
Tôi nói với anh Doanh là sẽ viết một bài về ngày hai mươi tháng hai năm bảy chín không bao giờ quên ấy. Anh Doanh là lớp cán bộ trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Mỹ. Anh đã về hưu đã lâu lại ở vùng sâu, vùng xa nên chưa chắc đã có máy vi tính nối mạng nên chắc là anh không đọc được các bài của tôi viết.
*
Mặc dù cuốn nhật ký chiến tranh có ghi chép đầy đủ diễn biến và có cả sơ đồ trận đánh hôm 20-2-1979 tôi đang để ở Hà Nội. Nhưng tôi vẫn nhớ như in cái ngày oanh liệt và bi hùng ấy.
Ngày hôm ấy tự dưng trời hửng nắng.
Sau ba ngày chiến đấu quyết liệt với quân xâm lược đông đảo, đại đội 11 của tiểu đoàn 3 chúng tôi bị đánh bật khỏi các chốt cây đa số một và cây đa số hai hướng cửa khẩu Bình Mãng. Cán bộ, chiến sĩ đại đội 11 bị thương vong quá nhiều phải rút lui về phòng ngự ở trường cấp 1 Sóc Giang. Đại đội 9 cũng phải bỏ trận địa co cụm ở khu vực uỷ ban nhân dân huyện. Đại đội 10 thì vẫn phòng ngự ở mỏm đồi đất bên dưới điểm cao 505 án ngữ con đường từ thị xã Cao Bằng lên thị trấn huyện lỵ Hà Quảng.
Buổi sáng, bọn địch từ hướng Đôn Chương nống lên chỉ bắn pháo và tổ chức hai đợt tấn công có tính chất thăm dò vào trận địa của đại đội 10. Đài quan sát báo cáo phát hiện nhiều xe tăng địch đang tập kết ở khu vực các bản Cốc Sâu, Kép Ké. Phía cửa khẩu bộ binh và xe cơ giới Trung Quốc đang tiến xuống. Hướng Mỏ Sắt bộ binh địch đang hành quân lên. Đã phát hiện có bọn thám báo trên điểm cao 505. Tại sở chỉ huy tiểu đoàn trong hang huyện uỷ lúc này chỉ còn có thượng uý Hoàng Quốc Doanh, chính trị viên tiểu đoàn là người chỉ huy cao nhất. Tiểu đoàn trưởng T. từ tối hôm trước nói là đi kiểm tra các đơn vị đã bỏ vị trí chỉ huy lên trận địa của đại đội 12 hoả lực trên lũng Mật. Lũng Mật nằm trên dãy núi đá cao, vách núi dựng đứng, bọn địch chưa thể tấn công lên được.
Buổi chiều, bọn địch từ hướng Đôn Chương bắt đầu tổ chức tấn công trận địa của đại đội 10, mở đường tiến vào đánh chiếm thị trấn Sóc Giang. Bộ binh và xe tăng địch lúc nhúc trên cánh đồng trồng thuốc lá. Đại đội 10 xin hoả lực bắn chi viện. Anh Doanh bảo tôi:
- Hỏi xem Xê 12 còn bao nhiêu đạn cối 82?
Tôi lập tức điện hỏi. Đại đội 12 báo cáo chỉ còn chưa đầy ba mươi quả cối 82. Anh Doanh bảo tôi:
- Bảo nó không được bắn! Khi nào có lệnh mới được bắn hiểu không!
- Vâng ạ! - Tôi đáp. Anh Doanh đi ra phía cửa chính của hang quan sát. Đại đội 10 đã nổ súng. Trận địa mịt mù khói lửa. Tiếng quân giặc hô hét ầm ĩ: “Tả… tả… tả…”. Tiếng kèn đồng thúc quân xung trận của bọn chúng nghe rất rõ trong tiếng đạn nổ râm ran. Đại đội 10 liên tục xin hoả lực cối 82 của tiểu đoàn bắn vào đội hình tấn công của địch chi viện cho đơn vị chiến đấu bảo vệ chốt. Tôi báo cáo anh Doanh. Anh bảo tôi:
- Lệnh cho Xê 12 bắn năm quả cối 82 chi viện cho Xê 10! Chỉ bắn đúng năm quả thôi nhé!
Tôi thông báo ngay cho đại đội 12. Trung uý Hoàng Văn Bào, đại đội trưởng đại đội 12 ngứa mắt thấy quân giặc vào đông lúc nhúc đã cho rót cấp tập liền mười lăm quả đạn cối 82 vào đội hình xung phong của chúng. Bọn địch đã áp sát trận địa của đại đội 10. Lũ bành chướng xâm lược này cũng lạ, bộ binh chúng chết và bị thương nằm đầy cánh đồng, đầy mặt đường mà xe tăng chúng cứ nghiến qua xác lính để tiến vào thị trấn. Xích sắt những chiếc xe tăng nhuộn đỏ màu máu. Gần chục chiếc xe tăng đã tiến sát chỗ bụi tre dưới chân chốt đại đội 10, mấy chiếc đã vượt qua suối sang phía cửa hàng thực phẩm, có ba chiếc đã lao vào khu ruộng ngô phía trước bản Nà Nghiềng tiến sát nhà bưu điện thị trấn hướng nòng pháo lên cửa hang huyện uỷ. Chỉ huy đại đội 10 liên tục xin hoả lực chi viện. Chính trị viên Hoàng Quốc Doanh bảo tôi:
- Lệnh cho Xê 10 cử hai tổ xuống bắn xe tăng địch ngay!
Tôi vội điện cho chỉ huy đại đội 10. Anh Doanh lại bảo:
- Lệnh cho Xê 9 tổ chức cơ động một trung đội chặn quân địch tiến vào khu vực trụ sở uỷ ban nhân dân huyện!
Tôi đang truyền đạt mệnh lệnh thì có nhiều tiếng nổ dữ dội ở phía cửa hang chính. Những chiếc xe tăng của địch ở đám ruộng ngô phía trước nhà bưu điện thị trấn đã xác định được cửa hang huyện uỷ. Pháo trên xe tăng căn chỉnh nhằm bắn thẳng vào cửa hang. Khói bụi xộc vào trong hang mù mịt. Bọn bộ binh địch đã tiến vào khu vực chợ Sóc Giang. Tiếng anh Doanh hạ lệnh:
- Thương binh nặng ở lại còn tất cả ra vị trí chiến đấu bảo vệ hang!
Tôi vội giao tổ hợp máy VTĐ cho chiến sĩ thông tin 2W rồi xách súng lao ra cửa hang chính. Ở cửa hang chính tiểu đoàn phó Trần Quang Cương, chính trị viên phó Bùi Đức Hòe và trợ lý tham mưu Thọ đang tổ chức cho các chiến sĩ cơ quan tiểu đoàn bộ phòng ngự bảo vệ hang. Anh Thọ chỉ cho tôi thấy vị trí mấy chiếc xe tăng địch đang rê chỉnh nòng pháo bắn thẳng vào cửa hang huyện uỷ. Tôi đang nấp sau một gộp đá tìm vị trí ngắm bắn về phía nhà bưu điện thì có tiếng anh Doanh gọi. Tôi vội quay vào trong hang. Anh Doanh vừa nhìn thấy tôi đã gắt:
- Nhiệm vụ của mày là đảm bảo liên lạc hiểu không! Mất liên lạc với các hướng lúc này là chết hết đấy!
Thì ra lúc tôi không có mặt, người chiến sĩ thông tin xử lý không tốt một mệnh lệnh chiến đấu khiến anh rất bực. Tôi đeo tai nghe nhận điện và bật reo lên:
- Đại đội 10 báo cáo bắn cháy bốn xe tăng địch!
Gần như cùng lúc với báo cáo của tôi anh em phía ngoài cửa hang cũng reo lên vui mừng vì họ nhìn rõ những chiếc xe tăng bốc cháy ngay trên đoạn đường quanh dưới chân chốt của đại đội 10. Một chiếc cháy và phát nổ rất dữ dội. Có lẽ đạn pháo trong xe tăng bị kích hoạt. Đại đội 10 báo cáo cụ thể hơn: Chiến sĩ Nguyễn Xuân Quý bắn cháy hai xe tăng địch, Hạ sĩ, tiểu đội trưởng Tâm bắn cháy một chiếc xe tăng và hy sinh. Chính trị viên đại đội trung uý Trần Xuân Tương chỉ huy các tổ xuống bắn xe tăng cũng đã hy sinh… Cả sở chỉ huy lặng đi. Mấy chiếc xe tăng địch ở đám ruộng ngô trước bản Nà Nghiềng vẫn liên tục nã pháo vào cửa hang của chúng tôi. Một chiến sĩ mang súng B41 lao ra tìm cách tiếp cận xe tăng địch. Anh bị trúng đạn ngã gục xuống rãng ngô non. Từ vị trí chỉ huy của tiểu đoàn mấy chiến sĩ thông tin và vận tải nhanh chóng tụt xuống chân núi. Họ bò lê trên mặt ruộng cố tiếp cận vị trí người lính B41 hy sinh để lấy súng và bắn xe tăng địch. Giữa lúc đó tôi nhận được điện báo cáo của đại đội 9: “Trung đội trưởng La Quang Tuyến đã chỉ huy trung đội bắn cháy hai xe tăng và tiêu diệt nhiều bộ binh quân địch ở phía cửa hàng thực phẩm và sân uỷ ban nhân dân huyện. Tôi vừa báo cáo anh Doanh xong thì nhận được điện của đại đội 10 đề nghị hoả lực của tiểu đoàn bắn trực tiếp trùm lên trận địa của đơn vị. Bộ binh địch đã tràn lên, lực lượng tinh nhuệ của chúng từ điểm cao 505 đã đánh ập xuống trận địa của đại đội 10. Tình hình đại đội 10 vô cùng nguy cấp. Bộ đội đang đánh giáp la cà với bọn địch. Tiếng lựu đạn nổ lục bục trong chiến hào. Anh Doanh bảo tôi lệnh cho đại đội 10 bất cứ giá nào cũng phải “kiên quyết chiến đấu giữ vững trận địa”.
Tôi vừa truyền đạt xong mệnh lệnh thì mất liên lạc với đại đội 10. Hướng biên giới đại đội 9 và đại đội 11 báo cáo bọn địch từ biên giới hành quân xuống đã áp sát trận địa. Phía con đường mòn từ Mỏ Sắt lên có tiếng súng nổ. Như vậy là cả bốn phía quân địch đang tiến về thị trấn Sóc Giang. Trong khi đó thì cuộc chiến đấu trước cửa ngõ thị trấn Sóc Giang vẫn vô cùng ác liệt. Trận địa của đại đội 10 mịt mù khói lửa, râm ran tiếng súng chả còn phân biệt đâu là tiếng súng của quân ta, đâu là tiếng súng của quân địch nữa. Đạn pháo của địch thì không ngừng nã vào mỏm núi và vị trí cửa hang của chúng tôi. Hang đá rung chuyển chao đảo như một con thuyền nhỏ trên sóng lớn. Pháo địch bắn làm những tảng đá từ trên đỉnh núi lăn xuống ầm ầm rất nguy hiểm cho bộ phận phòng ngự bên ngoài cửa hang. Tiếng súng bộ binh đã vang lên khắp thị trấn. Chính trị viên Hoàng Quốc Doanh vẫn bình tĩnh nghe các đơn vị thông báo tình hình của ta và của địch. Đơn vị nào cũng xin chi viện hoả lực và đạn dược. Nhưng làm gì còn đạn dược nữa mà chi viện! Anh Doanh lặng người đi mỗi khi nhận tin cán bộ, chiến sĩ hy sinh. Quân số thương vong không ngừng tăng lên. Cả sở chỉ huy đều lo lắng, căng thẳng, nhưng không ai tỏ vẻ hoảng sợ. Anh Doanh hạ lệnh cho đại đội 9 và đại đội 11 chiến đấu chặn địch. Có tiếng hò reo ngoài cửa hang. Thêm hai chiếc xe tăng của quân địch bị bắn cháy ngay trên đám ruộng phía trước bản Nà Nghiềng.
Có lẽ đã hơn ba giờ chiều. Cả thị trấn Sóc Giang ngập chìm trong khói lửa. Bốn phía bọn địch vẫn đang ào ạt xông đến áp sát vị trí chỉ huy của tiểu đoàn chúng tôi. Anh Doanh mím môi nhìn số người ít ỏi đang có mặt trong hang rồi đanh giọng nói:
- Bây giờ đã đến lúc chúng ta sẽ quyết một trận sống chết với quân thù!
Tôi cùng số anh em làm nhiệm vụ đảm bảo công tác chỉ huy trong hang lập tức vớ lấy súng và lựu đạn lao ra phía cửa hang mịt mù khói bụi. Thị trấn Sóc Giang vẫn đang ngùn ngụt bốc cháy. Khói lửa chiến tranh che khuất cả một khoảng trời biên giới...
Vĩnh Phúc,19/2/2013
(*) Mời xem diễn biến những ngày chiến tranh biên giới phía Bắc tại hướng phòng ngự của Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 246 qua Truyện dài TRONG VÒNG LỬA, đăng trong mục "tiểu thuyết" của blog này (Trọng Bảo)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét